De leden van onze begeleidingscommissie vroegen ons aandacht te besteden aan beoordelingskaders die van toepassing zijn op hun inspanningen in relatie tot gemeenschapsvorming en solidariteit in superdiversiteit. Hun vraag komt voort uit een onvrede met de heersende beoordelingskaders. Deze zijn te kwantitatief, hebben te weinig aandacht voor het procesmatige en houden onvoldoende rekening met het innovatieve en experimentele karakter van hun zoektocht in een superdiverse samenleving.
In antwoord op de vraag en bezorgdheden van de leden uit onze begeleidingscommissie ontwikkelden we deze toolbox inzake impactevaluatie. We bieden hiermee tevens een perspectief om innovatieve praktijken van solidariteit in superdiversiteit beter te leren begrijpen en de mogelijke betekenis ervan voor andere plaatsen en contexten helder te krijgen.
Over impactevaluatie Over solidariteit in superdiversiteit als impact Naar de toolbox Naar handleidingen impactevaluatieZij die de impact van professionele interventies op concrete plaatsen waar mensen van diverse afkomst nabij zijn willen evalueren, komen ongetwijfeld enkele uitdagingen tegen. Bij elk van de zeven uitdagingen hieronder vind je inspiratiebronnen om mee aan de slag te gaan:
Wanneer middenveldspelers en professionals de relevantie van hun werk aangeven in voortgangsrapporten, (jaar)verslagen, beleidsplannen en projectaanvragen kiezen ze vaak om een goede beschrijving te geven van de activiteiten die ze allemaal hebben opgezet. Maar hoe de opgesomde activiteiten concreet bijdragen tot een beoogde vorm van solidariteit in superdiversiteit, is vaak minder duidelijk of zelfs niet omschreven.
Het is makkelijker om gegevens te verzamelen die behoren tot de actiesfeer van een professional, zoals het aantal deelnemers, het aantal uren en de geïnvesteerde middelen. Die gegevens geven ons een zicht op de inspanningen die geleverd zijn, maar niet over de effecten en de impact van die inspanningen. Daarvoor is ook nood aan gegevens uit de invloedsfeer en de ambitiesfeer. Binnen die sferen is het minder evident om relevante gegevens te verzamelen en te ontsluiten.
Onderstaand model maakt een onderscheid tussen deze drie sferen van professioneel handelen: de concrete acties die je als professional onderneemt (actiesfeer), de invloed die je met deze acties wilt uitoefenen (invloedsfeer) en de uiteindelijke ambitie van dit alles (ambitiesfeer).
De actiesfeer of de concrete acties die je onderneemt al dan niet in opdracht of vanuit een een organisatie. De vraag die hier beantwoord wordt is “Wat heb je allemaal gedaan?”. Organisaties en de professionals hebben een grote mate van controle over wat zich hier afspeelt.
De invloedssfeer gaat over wat de activiteit aan veranderingen teweeg brengt bij de deelnemers. In deze sfeer bevinden zich de effecten van een interventie. De organisatie en de professional hebben een directe invloed op wat er zich hier afspeelt, maar ook niet helemaal omdat de context, zoals de achtergrond van deelnemers of de actualiteit, deels bepaalt welke veranderingen mogelijk zijn.
De ambitiesfeer gaat over wat de organisatie met een project uiteindelijk wilt bereiken. In het geval van onze focus op solidariteit in superdiversiteit kunnen we ons hierbij afvragen welke vorm van solidariteit in superdiversiteit mogelijk wordt. Veranderingen die we in de ambitiesfeer waarnemen en meten beschouwen we als impact. Onbedoelde of negatieve veranderingen kunnen eveneens beschouwd worden als impact van een bepaalde interventie. In deze sfeer is er een grote mate van beïnvloeding door de context. De organisatie en de professionals hebben veel minder controle of invloed over wat er zich hier afspeelt. Net daarom heb je specifieke methoden van impactevaluatie nodig om nieuwe vormen van solidariteit in diversiteit te koppelen aan de concrete professionele handelingen in de actiesfeer.
Bovenstaand model benadrukt het gezamenlijke belang van deze drie sferen. Kijk je als professional enkel naar wat er in de actiesfeer mogelijk is, dan krijg je onmogelijk een goed inzicht op wat jouw praktijk allemaal teweeg brengt. Bij de ambitiesfeer is het dan weer niet eenvoudig om veranderingen te koppelen aan jouw concrete inspanningen. De invloedssfeer laat toe om inzicht te krijgen in de wijze waarop jouw inspanningen als professional (actiesfeer) bepaalde effecten genereren (invloedsfeer) waarvan kan verwacht worden dat deze bijdragen tot nieuwe vormen van solidariteit in superdiversiteit (ambitiesfeer).
