Een sociaal project voor iedereen

Diversiteit wordt bij City Pirates hoog in het vaandel gedragen. Het is een club voor iedereen en heel de wereld speelt er samen. In de afgelopen tien jaar is de diversiteit onder de spelers toegenomen. Ten minste drie factoren dragen daaraan bij: de groeiende diversiteit in de buurt, uitsluitingspraktijken op basis van herkomst in andere clubs en de expliciete inzet op diversiteit vanuit het sociaal project van de club.

12  Inzet op diversiteit gaat veel breder dan etnisch-culturele diversiteit. Er zijn bijvoorbeeld teams voor vrouwen en voor mensen met een beperking. Ook zijn er verschillende samenwerkingsverbanden. Via Werkvormm kunnen langdurig werklozen werkervaring opdoen bij de club. Ook is er een samenwerking met justitie waarbinnen mensen met een taakstraf deze bij de club uitvoeren. Daarnaast is er een samenwerking met rusthuizen waarbij spelers ouderen ophalen voor wedstrijden en regelmatig bij hen langs gaan.

De diversiteit brengt ook een aantal uitdagingen met zich mee. De ouderbetrokkenheid onder ouders van niet-Belgische origine is bijvoorbeeld relatief laag. Daarnaast komen veel spelers uit (kans)arme gezinnen. De club wil ook voor hen toegankelijk zijn, maar dat geeft wel een financiële druk. Een derde uitdaging is het omgaan met racisme. Regelmatig worden spelers tijdens wedstrijden geconfronteerd met racistische opmerkingen gemaakt door spelers, ouders of trainers van een ander team.

Actieve inzet op solidariteit

3  Samen trainen, wedstrijden spelen en onderling sociaal contact zijn de belangrijkste praktijken voor spelers. Ze helpen elkaar als team om beter te worden en om wedstrijden te winnen. Solidariteit ontstaat spontaan, maar wordt ook ondersteund door trainers. Zij kaarten conflicten tussen spelers direct aan en zij zijn bepalend voor de posities van de spelers op het veld. Tussen ouders ontstaat solidariteit wanneer ze gezamenlijk het vervoer van hun kinderen naar wedstrijden regelen en wanneer ze elkaar opzoeken om samen te supporteren.

7  Daarnaast zet City Pirates actief in op de relatie met de buurt/stad. Het sociaal project heeft een zeer maatschappelijke insteek en kan alleen groeien als het breed gedragen wordt. Een poging om draagvlak te vergroten is de naamsverandering van SC Merksem naar City Pirates en de uitbreiding naar andere wijken. Ook begint ieder voetbalseizoen met een openingsparade. Spelers lopen dan in tenue door de straten van Merksem waarna ze als team één voor één worden voorgesteld in het stadion.

Solidariteit ontstaat ook in functie van maatschappelijke ontwikkeling van de spelers. De club speelt hierin wederom een grote rol. Zij stimuleert haar spelers expliciet om zich in te zetten voor kwetsbaren in de maatschappij en hoopt hiermee het sociaal weefsel in de stad te vergroten en solidariteit van haar spelers naar anderen te bewerkstelligen. Voorbeelden zijn het stimuleren van de jongerenraad om iets te doen voor een goed doel, oudere spelers die kansarme kinderen trainen in vakanties en de samenwerking met rusthuizen in de buurt.

Inspelen op noden van spelers en ouders

3  Spelers komen om te voetballen en het samen trainen en het winnen van wedstrijden draagt bij aan een gedeelde identiteit. Los van incidentele onenigheden is de sfeer goed en gaan spelers op een heel sociale manier met elkaar om.

Kwesties worden op verschillende manieren publiek gemaakt. Zo zijn er een ouderraad en jongerenraad waar ouders en spelers terecht kunnen met problemen. De naamswijziging van de club is een statement: ze zijn een club met een ideologie en strijden tegen uitsluiting, discriminatie en kansarmoede.

1  Erkenning van culturele en religieuze diversiteit komt tot uiting in het voedingsaanbod. Zowel in de kantine als tijdens evenementen biedt de club halal en vegetarische opties aan. Ook is het ‘kerstfeest’ nu een ‘eindejaarsfeest’ zodat iedereen er een  een binding mee kan hebben. Iedereen moet deel kunnen uitmaken van  van de City Pirates familie en daarom besteedt het bestuur veel aandacht aan toegankelijkheid voor mensen in armoede. Op het terrein zijn wasmachines waar vrijwilligers de clubkleding wassen. Ouders die het lidgeld niet of moeilijk kunnen betalen kunnen hierover in gesprek met een bestuurslid. Daarnaast biedt de club, tegen een laag tarief, recreatief voetbal aan voor jonge kinderen.

Sociale betrokkenheid als fundamentele waarde

  Gedeelde waarden en normen spelen een belangrijke rol bij City Pirates, zoals bijvoorbeeld respect hebben voor elkaar, discipline en aandacht hebben voor sociaal zwakkeren. Spelers moeten de normen en waarden van de club volgen en krijgen deze op verschillende manieren mee. Tijdens trainingen bijvoorbeeld gelden strikte gedragsnormen waar spelers zich aan moeten houden. Ook zijn er een aantal initiatieven waarin spelers bepaalde waarden uitdragen door actief mensen te helpen. Door samenwerkingen met rusthuizen, trainingen voor kansarme kinderen in vakanties en geldinzamelingsacties voor een goed doel leren spelers bijvoorbeeld om zich in te zetten voor anderen.

De spelers hebben elkaar nodig om een wedstrijd te winnen. In hun eentje kunnen ze niet winnen; ze moeten dus goed samenwerken met hun teamgenoten. Die wederzijdse afhankelijkheid komt fysiek tot uiting in de opstelling van een team in het veld. Iedereen heeft een eigen positie en daarmee een eigen rol in het succesvol spelen van een wedstrijd. Ook tussen de club en de ouders is er een mate van wederzijdse afhankelijkheid. Bij evenementen  is de club namelijk afhankelijk van de vrijwillige inzet van ouders. Ouders die tijd vrijmaken en hun hulp aanbieden tijdens evenementen zijn van essentieel belang om evenementen te laten plaats vinden. Die evenementen zijn tevens een sociaal moment waarop ouders, spelers en mensen van de club elkaar ontmoeten.

Een ‘piraten parade’ door de wijk

8  De club heeft zich ontwikkeld van een plek om te voetballen tot een veilige plaats waar iedereen welkom is, waar jongeren kansen krijgen en zich maatschappelijk kunnen ontwikkelen. Ouders waarderen dit aspect van City Pirates. Zij vinden het belangrijk dat hun kinderen een plek  hebben die een waardevol alternatief biedt voor rondhangen op straat.

Jaarlijks opent City Pirates het voetbalseizoen met een parade. De parade draagt het sociale project van de club ook buiten de fysieke grenzen van de velden uit. De spelers lopen samen in tenues door de wijk en de buurt kan zo direct zien hoeveel kinderen en jongeren hun plek bij de club hebben gevonden. De keuze voor de parade benadrukt ook de intentie van de club om een relatie met de buurt op te bouwen. Voor de spelers is de parade een moment waarop ze zich met trots presenteren als voetballers.

7  De naamsverandering van SC Merksem naar City Pirates dient niet enkel de relatie met de buurt, maar ook die met de stad te versterken. Met een groeiend aantal spelers van buiten Merksem en de start van de werkingen in Luchtbal en op Linkeroever, wilde de club een naam waarin Merksem minder centraal staat. Alle spelers, ook die van buiten Merksem, moeten zich namelijk positief kunnen identificeren met de club. Met de naam City Pirates profileert de club zich nu ook als een sociaal project dat zich maatschappelijk inzet voor jongeren in en buiten Merksem.

Strikte regels op het veld en de zoektocht naar verbinding

3  City Pirates heeft duidelijke en strikte regels die vooral voor spelers gelden. De regels zijn voornamelijk gericht op respectvol met elkaar omgaan, tonen van discipline en houden aan afspraken. Wanneer een speler over de schreef gaat grijpt een trainer direct in en volgt er eventueel een gesprek met een jeugdcoördinator en ouders. De regels zijn strikt, maar spelers krijgen altijd meerdere kansen. Het bestuur van City Pirates vindt het belangrijk om spelers de mogelijkheid te geven te leren van hun fouten. Ook stelt het bestuur een aantal eisen aan ouders via een contract bij inschrijving. 4  Echter, wanneer ouders dit niet nakomen wordt er nauwelijks streng opgetreden vanuit de club, omdat er een gevoel overheerst van ‘je kunt ouders niet verplichten’ en ‘je kan kinderen niet straffen voor het gedrag van hun ouders’.

City Pirates vervult ook een sociale functie. Spelers, ouders, trainers en overige betrokkenen ontmoeten elkaar bij de club en leren daardoor in diversiteit. Ze leren om te gaan met verschil, ze leren dat ze veel met elkaar gemeen hebben en ze leren dat het belangrijk is om elkaar te helpen. Bij mensen die zich inzetten voor het sociale aspect van de club komen ook vragen naar boven als ‘Hoe komt het dat we veel ouders moeilijk mee krijgen in het gemeenschapsaspect van de club?’ en ‘Hoe komt het dat dit vooral moeilijk is bij ouders met een migratie achtergrond?’. Dit is een voortdurende en actieve zoektocht waarin leren een belangrijk aspect is.

Mensen mee krijgen in het sociaal project

City Pirates transformeerde van klassieke voetbalclub naar sociaal project. Dit een doelbewuste keuze van het bestuur. De club moet namelijk een een plaats zijn waar kinderen kansen krijgen en zich maatschappelijk kunnen ontwikkelen. De club kan hierbij op groeiende steun rekenen van de stad Antwerpen, bedrijven en andere clubs. Toch vraagt het sociaal project om grote inspanningen en regelmatig botst de club op spanningen. De confrontatie met racisme in andere clubs, armoede onder ouders, relatief lage ouderbetrokkenheid, geringe opbrengsten uit kantine en evenementen, en de soms slechte naam van de club bij andere clubs zijn allemaal worstelingen.

Evenementen brengen bijvoorbeeld mensen samen, maar ze genereren ook extra inkomsten. De inkomsten zijn nodig voor het voortbestaan van de club. Maar voor ouders zijn de kosten van een evenement soms een drempel om te komen. Vooral wanneer zij weinig geld hebben of grote gezinnen hebben. De club ervaart dit als een grote moeilijkheid, juist omdat ze zo haar best doet om toegankelijk te zijn voor iedereen. 1  Bovendien is het de club niet altijd duidelijk of ouders weg blijven om culturele of financiële redenen.

Daarnaast ervaart de club een spanning tussen sportief en recreatief. Door zo sterk in te zetten op het sociaal project en de maatschappelijk rol van de club is het soms moeilijk om hogerop te komen in competities. Hier wringen de sportieve ambities van City Pirates met haar sociale ambities.